Image designed by Freepik
Ook al zeggen we graag dat we open staan voor mensen met een ander perspectief, de dagelijkse praktijk blijkt vaak hardnekkiger dan we willen toegeven. Binnen bepaalde kaders kunnen we andere zienswijzen nog accepteren. Maar daarbuiten worden onze eigen overtuigingen al snel ongemakkelijk op de proef gesteld. Thema’s genoeg die tot een heftige ideeënstrijd kunnen leiden. En dat is best lastig in een tijd waarin we samen belangrijke keuzes hebben te maken.
De Amerikaanse sociaal-psycholoog Jonathan Haidt beschrijft in zijn boek “The Righteous Mind” hoe onze kijk op de wereld wordt beïnvloed door zes grondslagen van moraliteit van waaruit we naar de wereld kijken: zorg, eerlijkheid, vrijheid, loyaliteit, autoriteit en heiligheid. De manier waarop we perspectieven ontwikkelen op voor ons belangrijke thema’s, hangt af van de grondslagen die we het zwaarst meewegen in onze oordeelvorming. Mensen die vooral vanuit de grondslagen zorg, eerlijkheid en vrijheid in het leven staan, ervaren belangrijke thema’s anders dan diegenen die bijvoorbeeld leven vanuit alle zes de grondslagen.
Doorgaans is dit natuurlijk een onbewust proces. Maar het biedt wel aanknopingspunten om opnieuw naar ervaren tegenstellingen te kijken. Wanneer we de moeite nemen om vanuit de onderliggende grondslagen te verkennen waarom we iets wezenlijk anders ervaren, ontstaat er meer ruimte om de bron van een verschil in inzicht te gaan begrijpen.
Uiteindelijk hangt ons vermogen om de wereld beter te begrijpen af van hoe we ons verhouden tot diegenen van wie we het meest verschillen. En dit vraagt weer voldoende zelfbewustzijn om los van het eigen gelijk een dialoog aan te gaan. Een structurele oefening in openheid en mildheid.
Comentários